Vải dệt kim là gì mà lại có thể biến hóa từ chiếc áo len ấm áp trong mùa đông đến những chiếc váy đầm duyên dáng trong mùa hè? Với khả năng thích ứng và sáng tạo không ngừng, vải dệt kim đang làm mưa làm gió trên các sàn diễn thời trang toàn cầu.
Hãy cùng Thinkbag khám phá vải dệt kim là gì cũng như những ưu nhược điểm, ứng dụng của nó qua bài viết dưới đây.
1. Đôi nét về vải dệt kim là gì?
1.1 Vải dệt kim là gì?
Vải dệt kim là vải gì? Vải dệt kim (Knit Fabric) là những vòng sợi vải được liên kết một cách có quy luật và hệ thống. Chúng liên kết với nhau từ quá trình đan xen các sợi hoặc đan xen các vòng.
Khác với vải dệt thoi, trong đó các sợi ngang và sợi dọc được xen kẽ vuông góc với nhau, vải dệt kim có cấu trúc linh hoạt hơn, cho phép co giãn tốt theo cả hai chiều. Điều này làm cho vải dệt kim trở thành lựa chọn lý tưởng để làm tất và mũ. (Nguồn tham khảo từ Wikipedia)
Các loại sợi thường được sử dụng để dệt kim bao gồm cotton, polyester, spandex, và len, mỗi loại sợi mang lại các đặc tính khác nhau như thoáng mát, thấm hút mồ hôi, co giãn, và giữ ấm. Vải dệt kim cũng có thể được xử lý thêm để tạo ra các hiệu ứng bề mặt khác nhau, từ mềm mịn, bóng bẩy đến sần sùi hay có họa tiết.
1.2 Cách dệt vải
1.2.1 Vải dệt kim đan ngang (Weft Knitting)
Vải dệt kim đan ngang là loại vải mà các sợi được đan theo chiều ngang, tạo thành các vòng lặp từ mép này sang mép kia của vải. Quá trình này tạo ra vải có độ co giãn tốt theo chiều ngang, thích hợp cho các sản phẩm cần độ co giãn cao như áo thun, tất, và đồ lót. Loại vải này có đặc điểm mềm mại, dễ sản xuất, và linh hoạt, nhưng dễ bị tuột sợi nếu bị cắt hoặc hỏng ở một điểm.
Các loại phổ biến của vải dệt kim đan ngang bao gồm:
- Single Jersey: Có sự khác biệt rõ rệt giữa hai mặt, với mặt phải là các cột vòng và mặt trái là các hàng vòng. Là loại vải dệt kim phổ biến nhất, mềm mại, nhẹ và co giãn tốt. Được sử dụng rộng rãi trong áo thun, váy, và đồ lót.
- Rib Knit: Có hai mặt phải, được tạo thành bởi các lớp cột vòng phải xen kẽ với các lớp cột vòng trái. Loại vải này có cấu trúc gân nổi, co giãn tốt hơn và thường được dùng cho cổ áo, tay áo, và đai lưng.
- Interlock Knit: Vải có hai mặt giống hệt nhau, với các cột vòng chồng khít lên nhau, bề mặt mịn, không bị quăn mép, và ít co giãn, giúp hạn chế tình trạng tuột vòng đan, thường dùng cho đồ trẻ em và đồ thể thao.
1.2.2 Vải dệt kim đan dọc (Warp Knitting)
Vải dệt kim đan dọc được sản xuất bằng cách đan các sợi theo chiều dọc từ trên xuống dưới, tạo thành các vòng lặp theo hướng dọc. Loại dệt này cho ra vải có cấu trúc chắc chắn, ít bị tuột sợi và thường được sử dụng cho các sản phẩm đòi hỏi độ bền cao như vải lót, vải lưới, và trang phục thể thao. Quá trình dệt phức tạp hơn, nhưng sản phẩm tạo ra có độ bền và độ ổn định cao hơn so với dệt kim đan ngang.
Các loại phổ biến của vải dệt kim đan dọc bao gồm:
- Tricot: Mặt phải có các đường gân dọc, mặt trái có các đường gân ngang. Là loại vải mịn, chắc chắn, thường được sử dụng trong đồ lót, đồ bơi, và trang phục thể thao.
- Raschel: Có kết cấu phức tạp với các mắt lưới đan tương đối thưa, hai mặt giống hệt nhau. Vải có độ đàn hồi thấp, ít được sử dụng trong thời trang may mặc. Raschel là loại vải dệt kim đan dọc có cấu trúc mở, thường được sử dụng cho vải lưới, ren, và trang phục ngoài trời.
- Milanese Knit: Mặt phải có các đường sọc dọc, mặt trái có các đường xiên chéo. Vải đứng dáng, bền bỉ, và có tuổi thọ cao. Vải dệt kim đan dọc cao cấp, được sử dụng trong các sản phẩm thời trang sang trọng và đồ lót.
1.3 Nguồn gốc của vải dệt kim là gì?
Ở phần trên,chúng ta đã cùng tìm hiểu vải dệt kim là gì, vậy tiếp tục ở phần này chúng ta sẽ cùng khám phá nguồn gốc và lịch sử hình thành của vải dệt kim là gì?
Vải dệt kim có nguồn gốc từ thời cổ đại và phát triển mạnh mẽ vào thế kỷ 16 nhờ phát minh của William Lee. Tuy nhiên, bước ngoặt quan trọng trong lịch sử hàng dệt kim là vào năm 1916, khi Coco Chanel sử dụng vải jersey trong các bộ vest của mình. Điều này đã thay đổi cách nhìn nhận về vải dệt kim, từ việc chỉ được sử dụng cho trang phục phụ nữ thành một chất liệu thời trang cao cấp.
Những năm sau đó, nhiều nhà thiết kế nổi tiếng như Jean Patou, Sonia Rykiel và Missoni đã biến vải dệt kim trở thành lựa chọn hàng đầu trong ngành thời trang. Đặc biệt, những năm 1980, hàng dệt kim từ lĩnh vực thể thao đã tiến lên thống trị thời trang cao cấp với các thiết kế mang tính biểu tượng của Ralph Lauren và Romeo Gigli. Những nhà thiết kế đương đại như Diane von Fürstenberg tiếp tục duy trì sự phát triển của vải dệt kim trong ngành thời trang hiện đại.
2. Phân tích đặc điểm tính chất của vải dệt kim.
2.1 Tính đàn hồi
Vải dệt kim có tính đàn hồi cao nhờ cấu trúc dệt kim dạng vòng (hoặc lưới), cho phép vải kéo dãn và trở về hình dạng ban đầu khi lực kéo bị loại bỏ. Đặc điểm này là nhờ vào nguyên liệu sợi có độ đàn hồi tốt. Khi kéo vải theo hướng hàng vòng (ngang), vải có khả năng co giãn lớn. Nếu nguyên liệu sợi có tính đàn hồi cao, vải sẽ có độ co giãn càng lớn, tạo ra cảm giác thoải mái và linh hoạt cho người sử dụng.
2.2 Tính tuột vòng
Một đặc trưng quan trọng của vải dệt kim là khả năng tuột vòng khi bị kéo căng. Khi cắt một miếng vải và kéo với lực vừa phải, các vòng sợi có thể bị kéo ra khỏi vải. Điều này đặc biệt rõ ràng khi vải bị thủng, làm cho không chỉ các vòng sợi trong một hàng mà các vòng sợi trên cột vòng lân cận cũng có xu hướng tuột ra. Do đó, nếu trong sản xuất, vải dệt kim bị thủng, thường sẽ được coi là phế phẩm và cần phải thay thế chi tiết.
2.3 Tính quăn mép và cuộn ống
Không phải mọi loại vải dệt kim đều có tính quăn mép. Tính quăn mép thường xuất hiện rõ nhất ở mặt vải phía sau. Các loại vải kép, có hai mặt tương đồng, ít gặp hiện tượng quăn mép hơn. Tính chất này xuất hiện do sức căng biến dạng đàn hồi của sợi vải, dẫn đến mép vải bị quăn hoặc cuộn ống khi sử dụng hoặc giặt.
2.4 Tính chất co giãn của sợi
Vải dệt kim thường có tính co giãn rõ rệt hơn so với vải dệt thoi. Hiện tượng co giãn này có thể gây ra lỗi cấu trúc trên vải và khó khắc phục. Các nguyên nhân chính bao gồm:
- Trở Lực Chống Lại Sự Co Giãn Của Sợi: Sự cản trở trong việc co giãn của sợi có thể dẫn đến các lỗi cấu trúc.
- Xác Suất Cao Về Sự Rối Trong Quá Trình Sử Dụng Vải: Tạo ra sự co giãn không đồng đều và gây lỗi trên vải.
2.5 Tính chất nhiệt và điện
Tính chất nhiệt và điện của vải dệt kim cũng đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực dệt may. Những đặc tính này phụ thuộc vào loại nguyên liệu và cấu trúc của vải. Vải dệt kim thường cần được kết hợp với các loại vải khác để cải thiện khả năng cách nhiệt và cách điện, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sản xuất cũng như trải nghiệm sử dụng sản phẩm.
3. Ưu điểm, nhược điểm của vải dệt kim là gì?
3.1 Ưu điểm của vải dệt kim là gì?
Độ Co Giãn Cao: Vải dệt kim có độ co giãn cao, mang lại sự thoải mái và dễ chịu cho người mặc nhờ khả năng đàn hồi tốt.
Mềm Mại và Thoáng Khí: Với bề mặt mềm mại và khả năng thấm hút mồ hôi tốt, vải dệt kim rất thoáng khí, đặc biệt phù hợp cho mùa hè.
Dễ Dàng Vệ Sinh và Bảo Quản: Vải dệt kim dễ dàng giặt sạch, không bị nhăn và co rút, giúp bảo trì sản phẩm đơn giản và thuận tiện.
Phối Màu và In Hoa Văn Đa Dạng: Vải có thể phối màu và in hoa văn đa dạng, tạo nên các sản phẩm thời trang bắt mắt và phong phú.
Khả Năng Giữ Nhiệt Tốt: Đặc biệt là vải len dệt kim, có khả năng giữ nhiệt tốt, lý tưởng cho mùa đông.
Khó Bị Nhăn: Kết cấu dệt kim tạo nên form dáng cố định, phẳng phiu, giúp vải ít bị nhăn hơn.
Độ Mảnh Sợi Cao: Vải dệt kim có độ mảnh sợi tốt, mang lại sự thẩm mỹ và chất lượng cao cho sản phẩm.
Ứng Dụng Đa Dạng Trong May Mặc: Vải dệt kim phù hợp với nhiều loại áo khác nhau, được ứng dụng rộng rãi trong công nghệ may mặc.
3.2 Nhược điểm của vải dệt kim là gì?
Dễ Mất Form Dáng: Nếu giặt ủi không đúng cách, vải dệt kim có thể bị giãn ra và mất form dáng do cấu trúc vòng tròn của nó.
Dễ Bị Rách: Với độ co giãn cao, vải dệt kim có thể bị rách nếu sử dụng không cẩn thận.
Tuột Vòng Đan: Công nghệ dệt vòng đan liên kết dễ bị tuột các vòng đan, gây ra khoảng hở ở các vòng may sau một thời gian sử dụng.
Mép Vải Dễ Nhăn: Dù không bị nhăn tổng thể, mép vải dễ bị nhăn và cần xử lý bằng bàn ủi.
Quăn Mép Vải: Vải dệt kim có thể bị quăn mép, với mép dọc quăn về mặt trái và mép ngang quăn về mặt phải của vải.
Để khắc phục những nhược điểm trên, những điều cần lưu ý khi giặt và sử dụng vải dệt kim là gì?
Giặt ủi đúng cách: Để bảo vệ form dáng và độ bền của vải dệt kim, hãy giặt bằng tay hoặc chọn chế độ giặt nhẹ nhàng trên máy giặt. Tránh vắt quá mạnh và phơi vải ở nơi thoáng mát để tránh giãn và mất form dáng.
Sử dụng cẩn thận: Để ngăn ngừa tình trạng rách, cần tránh kéo mạnh hoặc va chạm với các vật sắc nhọn.
Sửa chữa kịp thời: Nếu gặp hiện tượng tuột vòng hoặc hở sợi, hãy sửa chữa ngay bằng cách khâu lại để ngăn chặn tình trạng lan rộng và duy trì chất lượng của vải.
Xử lý mép vải: Để khắc phục tình trạng mép vải nhăn hoặc quăn, sử dụng bàn ủi để làm phẳng mép hoặc áp dụng các phương pháp hoàn thiện như dập nhiệt để giữ cho mép vải luôn phẳng phiu.
4. Sự khác biệt giữa vải dệt thoi và vải dệt kim là gì?
Bên cạnh dệt kim, dệt thoi cũng là một phương pháp sản xuất vải phổ biến. Về hình thức, hai loại vải này tương đối giống nhau, nhưng vẫn có một số dấu hiệu rõ ràng để phân biệt. Vậy cụ thể vải dệt kim và dệt thoi khác nhau như thế nào? Bạn có thể thử làm theo những cách sau đây:
4.1 Quan sát thớ vải
Khi nhìn vào vải dệt kim, bạn sẽ thấy các vòng sợi liên tục được lặp lại, tạo nên một cấu trúc giống như bện tóc.
Ngược lại, vải dệt thoi có các sợi ngang và dọc đan chéo lên nhau, tạo ra các hàng và cột rõ rệt.
4.2 Kéo căng vải
Khi bạn kéo căng vải dệt kim theo chiều ngang, vải sẽ giãn ra đáng kể, trong khi kéo theo chiều dọc chỉ thấy giãn một chút.
Đối với vải dệt thoi, hầu như không thể kéo giãn theo chiều dọc và chỉ có thể kéo giãn nhẹ theo chiều ngang.
4.3 Khả năng chống nhăn
Vải dệt kim có khả năng chống nhăn tốt hơn. Khi bạn nắm chặt vải và thả ra, vải dệt kim sẽ nhanh chóng trở lại phẳng và ít nhăn
Trong khi đó, vải dệt thoi thường bị nhăn rõ rệt khi nắm chặt và cần ủi để trở lại phẳng. Nếu bạn để ý, vải dệt thoi có thể xuất hiện các nếp nhăn mà không phục hồi ngay lập tức nếu không được ủi.
5. Ứng dụng của vải dệt kim trong may mặc và đời sống.
5.1 Thời trang may mặc với vải dệt kim là gì?
Áo khoác – áo len: Vải dệt kim rất phổ biến trong sản xuất áo khoác và áo len. Với khả năng giữ ấm vượt trội và tính đàn hồi tốt, vải dệt kim giúp tạo ra những món đồ ấm áp và dễ chịu trong mùa lạnh. Áo khoác và áo len từ vải dệt kim không chỉ ấm mà còn mềm mại, dễ dàng bảo quản và ít bị nhăn.
Áo thun, áo sơ mi: Vải dệt kim được ưa chuộng cho áo thun và áo sơ mi nhờ vào tính co giãn và thoáng khí. Áo thun từ vải dệt kim mang đến sự thoải mái tối đa, phù hợp cho cả hoạt động thể thao và sinh hoạt hàng ngày. Áo sơ mi dệt kim thường mềm mại, dễ mặc, tạo cảm giác thoải mái trong suốt cả ngày.
Đồ lót – độ bộ ở nhà: Với tính chất mềm mại và co giãn tốt, vải dệt kim là lựa chọn lý tưởng cho đồ lót và đồ bộ ở nhà. Những món đồ này không chỉ mang lại sự thoải mái mà còn đảm bảo sự vừa vặn và dễ chịu khi mặc.
Jumpsuit – váy đầm: Vải dệt kim cũng rất phù hợp cho jumpsuit và váy đầm. Jumpsuit từ vải dệt kim có độ co giãn giúp người mặc dễ dàng di chuyển và cảm thấy thoải mái. Váy đầm dệt kim có độ đàn hồi tốt, giúp tạo dáng đẹp và giữ form dáng suốt cả ngày, đồng thời mang lại sự thoải mái và phong cách thời trang.
5.2 Ứng dụng vải dệt kim trong đời sống vải dệt kim là gì?
Chăn ga gối đệm: Vải dệt kim được sử dụng trong sản xuất chăn ga gối đệm nhờ vào tính mềm mại, độ bền và khả năng giữ ấm góp phần cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Trang trí nội thất: Vải dệt kim còn được dùng để bọc ghế, làm rèm cửa và các phụ kiện trang trí nội thất khác, nhờ vào khả năng tạo dáng và bảo quản dễ dàng.
Với những thông tin trên, chúng tôi hy vọng đã sáng tỏ được câu hỏi vải dệt kim là gì cũng như giải đáp các thắc mắc xoay quanh chúng. Vì thế, đừng ngần ngại thêm chất liệu tuyệt vời này vào bộ sưu tập thời trang của bạn và hãy chia sẻ cảm nhận đến chúng tôi cũng như giới độc giả về thời trang biết nhé
